Διαδικτυακά ίχνη της γραμμής

Ένα εκτεταμένο τεχνικό έργο όπως ήταν η κατασκευή της γραμμής του τρένου της Καλαμπάκας αφήνει σίγουρα ίχνη στο έδαφος. Η αναζήτηση των ιχνών στο έδαφος ξεκίνησε, όπως κάθε σύγχρονη έρευνα, από το διαδίκτυο. Η αναζήτηση έγινε με τη μηχανή αναζήτησης της google. Όταν δώσαμε ως όρο αναζήτησης την έκφραση “παλαιά σιδηροδρομική γραμμή Καλαμπάκας Κοζάνης” μας επέστρεψε δύο ενδιαφέροντες ιστότοπους.

Ο πρώτος είναι ο ιστότοπος του “Wikimapia.org”. Πρόκειται για ένα ιδιόκτητο εμπορικό ιστότοπο που βασίζεται σε ένα οργανωμένο σχέδιο μιας ανοιχτού περιεχομένου συνεργατικής χαρτογράφησης με στόχο να σηματοδοτήσει και να περιγράψει γεωγραφικά αντικείμενα, φυσικά κι ανθρώπινα στον κόσμο. Παρέχει ένα διαδραστική εφαρμογή σ’ ένα χάρτη της Google που αποτελείται από πληροφορίες που παράγουν οι χρήστες τοποθετημένες ως στρώμα πάνω του χάρτη και άλλες πηγές. Η πλοήγηση είναι ανάλογη με αυτήν των χαρτών της Google. Το στρώμα του Wikimapia αποτελείται από πολυγωνικά περιγράμματα των αντικειμένων, για παράδειγμα ενός σιδηροδρομικού σταθμού, και γραμμικά χαρακτηριστικά όπως για παράδειγμα μία σιδηροδρομική γραμμή. Και οι δύο αντικείμενα, πολύγωνα και γραμμές του στρώματος μπορούν να συνοδεύονται από περιγραφή με κείμενο και φωτογραφίες που προσθέτονται από εθελοντές μέλη – χρήστες. Οι αναγνώστες των ιστοσελίδων μπορούν να πατήσουν σε κάθε σημειωμένο αντικείμενο και να δει την περιγραφή γι’ αυτό. Η διεπαφή γίνεται σε διάφορες γλώσσες με πιθανά διαφορετικό κείμενο. Παρέχονται διευκολύνσεις προσδιορισμού αντικειμένων ανά κατηγορία και μετρήσεις αποστάσεων μεταξύ των αντικειμένων. Μπορεί όποιος θέλει να εγγραφεί ως μέλος και να κάνει τις δικές του προσθήκες. Εμείς δεν το κάναμε αυτό αλλά είναι στις προθέσεις μας να φορτώσουμε φωτογραφίες από το έργο της γραμμής του τρένου της Καλαμπάκας.

Στις εικόνες 1 έως 3 δίνουμε δύο στιγμιότυπα των χαρτών του wikimapia.org σχετικά με την παλαιά γραμμή Καλαμπάκας – Κοζάνης. Στην εικόνα 1 βλέπουμε δορυφορικά τη θέση του σταθμού στο Καρπερό.

Στην εικόνα 2 μετράμε την απόσταση του σταθμού της Μικροκλεισούρας από το βοηθητικό κτήριο του. Η στικτή γραμμή δίπλα στο σταθμό είναι απεικόνιση της γραμμής χάραξης.

Στην εικόνα 3 βλέπουμε την περιγραφή που δίνεται για το τμήμα της χάραξης κοντά στο γεφύρι του Πασά που υποδεικνύεται με το κόκκινο σχήμα. Εμείς τοποθετήσαμε το δείκτη του ποντικιού πάνω στο σχήμα που υποδεικνύει τη θέση αυτού που απομένει από το σταθμό που έγινε εκεί. Οι διαφημίσεις υποδεικνύουν πως ο ιστότοπος είναι εμπορικός. 

Εικόνα 1. Θέα από δορυφόρο του σταθμού του Καρπερού στο wikimapia.org Εικόνα 2. Μέτρηση απόστασης σταθμού Μικροκλεισούρας από το βοηθητικό κτήριο στο wikimapia.org Εικόνα 3.  Στιγμιότυπο που αναφέρεται στα βάθρα γεφυρών απέναντι από τον Ταξιάρχη. Ο δεύτερος ιστότοπος φιλοξενείται στους υπολογιστές του Ε.Μ.Π. και τη διαχειρίζεται ο μηχανολόγος μηχανικός κ. Τερτίπης Δημήτριος. Ο ιστότοπος είναι αφιερωμένος σε σιδηροδρομικές διαδρομές. Σ’ αυτή με προσωπικό ύφος και με χροιά ταξιδιωτικής λογοτεχνίας ο κ. Τερτίπης παρουσιάζει υλικό από ταξίδια του στην Ελλάδα σε μέρη όπου υπάρχουν ή υπήρξαν σιδηροδρομικές γραμμές. Ο κ. Τερτίπης μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ο κατεξοχήν μελετητής του τρένου της Καλαμπάκας. Όποιος ενδιαφέρεται για τη γραμμή μπορεί να βρει φωτογραφικό υλικό σχετικό μ’ αυτή αλλά και αρχειακό. Στο φωτογραφικό υλικό συμπεριλαμβάνονται φωτογραφήσεις του ιδίου, τόσο επίγειες όσο κι αεροφωτογραφίες, καθώς και από άλλους μελετητές της γραμμής. Οι φωτογραφίες καλύπτουν μεγάλη χρονική περίοδο, από το 1995 μέχρι σήμερα. Στο αρχειακό υλικό μπορεί ο ενδιαφερόμενος να βρει ψηφιοποιημένα έγγραφα της εποχής σχετικά με τη κατασκευή της γραμμής, τεχνικά διαγράμματα, χάρτες σχετικούς με τη γραμμή, παλιές φωτογραφίες ακόμη και τίτλου ομολόγου που εκδόθηκε στα πλαίσια της δανειακής σύμβασης που χρηματοδότησε το έργο. Υπάρχουν ακόμη ψηφιακή απεικόνιση των θέσεων των έργων προβλέπονταν να γίνουν σε σύγχρονο εργαλείο εφαρμογή του Google Earth, στιγμιότυπο του οποίου δίνεται στην εικόνα 4. Στην εικόνα 5 δίνεται η αρχική σελίδα του ιστότοπου του κ. Τερτίπη. Πρόσβαση στο υλικό για το τρένο της Καλαμπάκας μπορείτε να έχετε από το σύνδεσμο “Σιδηροδρομικές διαδρομές” και από εκεί στο σύνδεσμο “Εκδρομή στη Θεσσαλία”.  Τη εφαρμογή της εικόνας 4 μπορείτε να τη πάρετε από το σύνδεσμο “Αποτυπώσεις σιδηροδρομμικών γραμμών” και εκεί πάλι στο σύνδεσμο “Εκδρομή στη Θεσσαλία”. Εικόνα 4. Google Earth εφαρμογή για σιδηροδρομική γραμμή Καλαμπάκας – Κοζάνης Εικόνα 5. Η αρχική σελίδα του προσωπικού ιστότοπου του κ. Τερτίπη. Αφού εντοπίσαμε τις θέσεις των έργων προσπαθήσαμε να δούμε αν είναι εμφανής η γραμμή από ψηλά με τη βοήθεια των χαρτών της Google Maps. Στις εικόνες 6 και 7 δίνονται οι δορυφορικές εικόνες σε θέσεις του παλαιού δήμου Χασίων. Η μεγέθυνση των χαρτών της περιοχής δίνουν πιο εμφανή τα ίχνη της χάραξης της γραμμής. Το σημειωμένο με κόκκινο κομμάτι της διαδρομής είναι μετατοπισμένο ελάχιστα κάτω σε σχέση με τη χάραξη της γραμμής που φαίνεται στην κάθε εικόνα. Τέτοια ίχνη είναι εμφανή στη δεξιά κοίτη του ποταμού Αλιάκμονα από το Καρπερό μέχρι και το Καλόχι καθώς και στη αριστερή κοίτη από την Μικροκλεισούρα μέχρι το γεφύρι του Πασά. Ανάλογα ίχνη είναι εμφανή και στους γειτονικούς νομούς Τρικάλων και Κοζάνης.  Εικόνα 6. Τμήμα της γραμμής κοντά στην Άνοιξη. Εικόνα 7. Τμήμα της γραμμής στη θέση που βρίσκεται ο σταθμός Καρβούνη μετά το Καρπερό. Βρήκαμε ακόμη ίχνη με την εφαρμογή Street View της Google (εικόνες 8, 9) μόνο στο Καρπερό (εικόνα 8) και στη γέφυρα στο ρέμα της Σούτσας στο δρόμο Γρεβενών – Τρικάλων (εικόνα 9). Τα ακρόβαθρα της γέφυρας όπως και τα αντίστοιχα στην 1η γλεφυρα της Μικροκλεισούρας διακρίνονται στους δορυφορικούς χάρτες της Google (εικόνες 10, 11). Εικόνα 8. Ο σταθμός του Καρπερού όπως έχει φωτογραφηθεί από το αυτοκίνητο της Google.  Εικόνα 9. Τα ακρόβαθρα έγιναν για να γεφυρώσουν το ρέμα της Σούτσας ανάμεσα στην Άνοιξη και το Αγιόφυλλο. Εικόνα 10. Τα ακρόβαθρα στο ρέμα της Σούστας σε δορυφορική θέαση. Εικόνα 11. Ακρόβαθρα γέφυρας σε ρέμα στα όρια των νομών Γρεβενών – Κοζάνης μετά το σταθμό της Μικροκλεισούρας.